علت و درمان رفلاکس معده در نوزادان

علت و درمان رفلاکس معده در نوزادان

• تاریخ انتشار: 21 آذر 1400
• نویسنده: ملیکا رادمهر
• دیدگاه 0

رفلاکس معده در نوزادان

رفلاکس معده زمانی اتفاق می‌افتد که شیری که کودک خورده است، از طریق مری به بالا بازگردد. اسید موجود در معده به گوارش شیر کمک می‌کند. این ترکیب شیر و اسید در معده ممکن است از معده بالا زده و برای کودک ناراحتی ایجاد کند. اگر تاکنون سوزش معده داشته‌اید می‌توانید تصور کنید کودکتان چه احساس سوزشی را تحمل می‌نماید. هم کودکانی که شیر خشک مصرف می‌کنند و هم کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند، ممکن است دچار رفلاکس شوند.

رفلاکس ممکن است وضعیتی ناراحت کننده باشد اما در کودکان طبیعی است و معمولا نشانگر هیچ بیماری‌ جدی نیست. حداقل 40 درصد از کودکان دچار رفلاکس می‌شوند و 5 درصد از این تعداد 6 دوره رفلاکس (و یا بیشتر) را در روز تجربه می‌کنند.رفلاکس مشکل موقتی است که معمولا با تکامل دستگاه گوارش کودک بهبود می‌یابد. با این حال درصد کمی از کودکان دچار رفلاکس شدید، سخت و یا مداوم هستند که به آن بیماری رفلاکس معده به مری گفته می‌شود.

علائم رفلاکس چیست؟

• کاهش وزن نوزاد
• استفراغ یا مشکل بلع
• عدم وزن گیری نوزاد
• مشکلات تنفسی در نوزاد
• اختلال در رشد و سوءتغذیه
• تغذیه بد یا شیر نخوردن نوزاد
• ذات‌الریه: یک عفونت در یک یا دو ریه
• تحریک‌پذیری به خصوص پس از غذا خوردن
• کمر درد معمولاً در هنگام غذا خوردن یا پس از آن
• خس‌خس سینه: صدای شدید خس‌خس سینه در هنگام نفس کشیدن نوزاد
• کولیک :گریه کردنی که بیش از 3 ساعت در روز بدون دلیل پزشکی طول بکشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله علل و درمان کولیک در نوزادان را مطالعه کنید.)

علت رفلاکس معده چیست؟

در نوازدان حلقهٔ ماهیچه‌ای میان مری و معده که اسفنکتر تحتانی مری (lower esophageal sphincter ، LES) نام دارد، هنوز کاملا رشد نکرده است. این مسئله موجب می‌شود که اسفنکتر تحتانی مری در زمان نامناسب باز شود و محتویات معده به سمت بالای مری نوزاد جریان پیدا کند. در حالت طبیعی LES فقط باید زمانی باز شود که کودک غذایی را می‌بلعد و در زمان‌های دیگر باید بسته بماند تا محتویات معده در جای خود باقی بمانند و به مری برنگردند.عوامل رفلاکس نوزاد در کودکان مختلف، مشترک بوده و در بیشتر موارد اجتناب‌ناپذیر هستند. 

• دراز کشیدن نوزاد در بیشتر مواقع
• رژیم‌ غذایی‌ای که بیشتر مایع است
• زودرس بودن و پیش از موعد به دنیا آمدن نوزادان

 و گاهی اوقات رفلاکس نوزاد درنتیجهٔ شرایط جدی‌تری ایجاد می‌شود

• بیماری رفلاکس معده به مری یا GERD

رفلاکس مقداری اسید دارد که می‌تواند پوشش داخلی مری را تحریک کند و به آن آسیب برساند.

• تنگی پیلور (pyloric stenosis)

در این بیماری دریچه‌ٔ میان معده و رودهٔ کوچک تنگ می‌شود که از تخلیهٔ محتویات معده به رودهٔ کوچک جلوگیری می‌شود.

• عدم‌ تحمل غذا

وجود پروتئینی در شیر گاو، رایج‌ترین علت این مشکل است.

• ازوفاژیت ائوزینوفیلیک (eosinophilic esophagitis)

نوع خاصی از گلبول‌های سفید خون (به نام ائوزینوفیل، eosinophil) تجمع پیدا کرده و به پوشش داخلی مری آسیب می‌زنند.

چگونه از رفلاکس نوزادان پیشگیری کنیم؟

• هنگام شیر دادن، کودک در حالت صاف و نشسته قرار داشته باشد.
• پس از هر مرتبه شیر خوردن، به مدت 20 تا 30 دقیقه کودک را صاف بنشانید.
• بهتر است تعداد وعده‌ های غذایی کودک را افزایش داده و حجم هر وعده را کاهش دهید.
• اگر کودک با شیشه شیر می‌خورد، هر دو الی سه دقیقه یک بار در حین شیر خوردن آروغ او را بگیرید. دقت کنید سوراخ پستانک سر شیشه، گشاد نباشد. در صورتی‌ که سوراخ سر شیشه شیر گشاد باشد، باعث می‌شود شیر خیلی سریع و با حجم زیاد وارد دهان کودک شود.
• افزایش غلظت شیر با کمک غلاتی مانند برنج می‌تواند در کاهش علائم رفلاکس مفید باشد اما پیش از این کار حتماً با متخصص اطفال مشورت کنید.
•  هنگام خوابیدن، سر کودک را کمی بالاتر قرار دهید اما توجه داشته باشید شیب زیر سر او ملایم باشد. کودک را باید به پشت بخوابانید.

رفلاکس چه عوارضی دارد؟

بیشتر موارد رفلاکس نوزادی به طور خودبه خودی از بین می روند بدون اینکه برای کودک شما مشکلی ایجاد کنند. در صورتیکه شرایط یک رفلاکس طبیعی نباشد و GERD یا شرایط دیگری باشد (بسیار کمتر رایج)، کودک علائمی از رشد ضعیف و یا مشکلات تنفسی بروز خواهد داد. برخی تحقیقات نشان می دهند که نوزادانی دچار حملات متداول تف کردن می شوند، با احتمال بیشتری در دوران کودکی به رفلاکس معده به مری مبتلا خواهند شد.